De semipublieke sector heeft de afgelopen jaren al te maken gehad met verscherpte eisen en toenemende regelgeving op het gebied van bestuur en toezicht en Governance. Dit naar aanleiding van een aantal incidenten in het bestuur en toezicht bij stichtingen in de semipublieke sector zoals woningcorporaties, zorginstellingen en onderwijsinstellingen. Zo is op 10 november 2020 het Wetsvoorstel bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) aangenomen door de Eerste Kamer. Deze wet heeft tot doel een professionaliseringsslag teweeg te brengen in het bestuur en toezicht. Wij schreven al eerder een artikel over de wijzigingen in die wet.
Het speelveld voor toezichthouders verandert. Er bestaat een toenemende druk op toezichthouders om krachtig in te grijpen bij (dreigende) malaise en (financieel) wanbeleid. Met de invoering van de WBTR wordt daaraan nadere invulling gegeven door maatstaven voor de taakvervulling en aansprakelijkheid uit artikel 2:9 BW (bestuurdersaansprakelijkheid) – net als bij de B.V. en N.V. – van toepassing te verklaren op alle bestuurders en toezichthouders bij rechtspersonen.
Met name de toezichthouder – die niet dagelijks bij de organisatie is betrokken – balanceert op een dun koord wanneer iets niet goed dreigt te gaan in de organisatie. De toezichthouder is om te beginnen in grote mate afhankelijk van het bestuur voor de informatievoorziening. De toezichthouder mag er in beginsel op vertrouwen dat hij door het bestuur van juiste informatie wordt voorzien, maar in bepaalde omstandigheden is strenger toezicht, onderzoek en krachtig ingrijpen vereist door de toezichthouder. Iets dat in de relatie met het bestuur – die evenzeer belangrijk is voor het toezicht – tot onenigheid kan leiden. Verder dient de toezichthouder het financiële beleid van de organisatie te controleren, terwijl niet alle toezichthouders expertise hebben op dat gebied. Wat wordt er van een toezichthouder verwacht op dat gebied? En wat zijn de red flags in het (financiële) beleid?
Ons advies: wees kritisch, doortastend en laat u vooral adviseren wanneer uw eigen expertise tekortschiet!